संयुक्त राष्ट्रांच्या सुरक्षा परिषदेचं अध्यक्षपद भारताकडे
- संयुक्त राष्ट्रांच्या सहा प्रमुख अंगांपैकी एक असणाऱ्या सुरक्षा परिषदेचं (United nation Security Council – UNSC) अध्यक्षपद भारताला मिळाले आहे.
- एक ऑगस्टपासून एका महिन्यासाठी हे पद भारताकडे राहणार आहे.
- UNSC ची रचना
- सदस्य देश : १५
- स्थायी सदस्य (५) : अमेरिका, रशिया, इंग्लंड, फ्रान्स, चीन
- अस्थायी सदस्य (१०) : भारतासह १५ देश यांची निवड दोन वर्षांसाठी संयुक्त राष्ट्रांच्या आमसभेकडून होते. आमसभेच्या २/३ सदस्यांच्या बहुमताने अस्थायी सदस्यांची निवड करण्यात येते.
- अध्यक्ष : एकूण १५ सदस्य राष्ट्रांमधील प्रत्येक प्रतिनिधी १ महिन्यासाठी काम पाहतात.
इंग्रजी वर्णमालिकेतील क्रमाने अध्यक्षपद एका महिन्यानंतर पुढील देशाकडे सोपवले जाते.
(म्हणजेच भारताला डिसेंबर २०२२ मध्ये पुन्हा अध्यक्षपदाचा मान मिळेल.)
महत्त्वाचे
- भारत १ जानेवारी २०२१ पासून सुरक्षा परिषदेचा अस्थायी सदस्य आहे. (कार्यकाल – २ वर्षे)
- अध्यक्षपदाचा मान मिळवणारे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी हे देशाचे पहिले पंतप्रधान ठरले आहे.
- भारताची आतापर्यंत ८ वेळा UNSCचा अस्थायी सदस्य म्हणून निवड करण्यात आली आहे.
परिषदेचे अधिकार व कार्ये
- महासभेला संयुक्त राष्ट्रांच्या महासचिवांची नेमणूक करण्याबाबत शिफारस करतात.
- आंतरराष्ट्रीय शांतता व सुरक्षा राखणे.
- सुरक्षा परिषद सदस्य राष्ट्रांचे सैन्य युद्ध क्षेत्रात शांतीसेना (Peace keepers) म्हणून पाठवते. (शांतीसेनेला – १९८८ सालचा शांततेचा नोबेल पुरस्कार)
संयुक्त राष्ट्रे (The united Nations)
- स्थापना : २४ ऑक्टोबर १९४५
- सदस्य : १९३ (स्थापनेवेळी – ५१)
- भारत संस्थापक सदस्य
- मुख्यालय : न्यूयॉर्क
- कार्यालयीन भाषा – (६) : अरेबिक, चायनीज, फ्रेंच, रशियन, स्पॅनिश, इंग्लिश
- अध्यक्ष : अँटोनिओ गुटेरस