गोल्डन बर्ड बिंग भारताचे सर्वात मोठे फुलपाखरू
- ‘गोल्डन बर्ड बिंग ‘ (ट्रोइड्स आयकास )नावाच्या हिमालयातील फुलपाखराने ८८ वर्षांनंतर ‘सदर्न बर्डबिन्ग्स’ (ट्रोइड्स मायनस) या फुलपाखराला मागे टाकत भारतातील सर्वात मोठे फुलपाखरू बनले.
- गोल्डन बर्डबिंगच्या मादी प्रजातीचे पंख १९४ मि मि असून ते दक्षिणी बर्डबिंगपेक्षा ४ मि मि ने मोठे आहे.
- पंख असलेल्या गोल्डन बर्डबिंगच्या पुरुष प्रजातीतील सर्वात मोठे पंख १०६ मि मि आहे.
- सर्वात मोठी महिला गोल्डन बर्डबिंगची फोरविंग लांबी ९० मि मि आहे.
- महिला फुलपाखराची नोंद उत्तराखंडमधील ‘दीदीघाट’ येथून झाली आहे तर पुरुष फुलपाखरू मेघालयाची राजधानी शिलौंग मधील वानखर बटर फ्लाय संग्रालयामध्ये आहे.
- उत्तराखंडमधील इतर प्रजातींमध्ये कॉमन विंडमिल (९८ मि मि) ग्रेट विंडमिल (९६ मि मि) आणि कॉमन पिकॉक (७८ मि मि) आहे.
- सर्वात लहान म्हणजे ज्याचे पंख १८ मि मि आहे.
- फुलपाखरू हे फिइलम आर्थोपोडाच्या लेपिडॉप्टेस आर्डरमधील कीटक आहेत, ज्यात पतंगदेखील समाविष्ट आहे.
सदर्न बर्डविंग्जबद्दल
-
- सदर्न बर्डविंग्ज १९० मि मि नोंद ब्रिटिशियर इव्हान्स या ब्रिटिश सैन्य अधिकारी आणि लेपिडोप्टेटिस्ट (फुलपाखरे आणि पतंगाचा अभ्यास किंवा संग्रहित करणारे व्यक्ती) यांनी १९३२ मध्ये केली होती.
- त्यांनी फुलपाखराचे वक्षस्थानाच्या मध्यभागीपासुन फॉटिंग शिखराच्या टोकापर्यंत मोजले, अचूक मोजमाप प्राप्त करण्यासाठी मोजमापाचा निकाल नंतर दुप्पट केला.
- वैद्यानिक नाव – ट्रॉइडस मायनस
- आढळ – दक्षिण भारत
- IUCN ने सदर्न बर्डविंग्ज या फुलपाखराला तांबड्या यादीतील संकटग्रस्त गटामध्ये टाकले आहे.
- IUCN :
- जगातील सर्वात जुनी आणि सर्वात मोठी जागतिक पर्यावरण संघटना
- पूर्ण रूप : international Union for Conservation of Nature
- स्थापना : १९४८
- मुख्यालय : ग्ल्यांड (स्वीझर्लंड)
- रेड लिस्टचे मुख्यालय : युनायटेड किंग्डम.
- १९९४ पासून रेड लिस्टची सुरुवात झाली.
- यापूर्वी महाराष्ट्र्, उत्तराखंड, कर्नाटक, केरळ आणि तामिळनाडू राज्यांनी आपले राज्य फुलपाखरू घोषित केले आहे.
- महाराष्ट्र हे राज्य फुलपाखरू घोषित करणारे देशातील पहिले राज्य आहे. (उत्तराखंड – दुसरे)
विविध राज्यांचे राज्य फुलपाखरू :
१) महाराष्ट्र – ब्लू मोरमॉन
२) उत्तराखंड – कॉमन पिकॉक
3) कर्नाटक – सदर्न बर्ड विंग्ज
४) केरळ – मलबार ब्रँडेड पिकॉक