सोन्याचे हॉलमार्किंग आता बंधनकारक
- केंद्र शासनाने १६ जून पासून टप्प्याटप्प्याने सोन्याचे दागिने व कलाकृती यांना हॉलमार्किंग बंधनकारक करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
- पहिल्या टप्प्यांतर्गत २५६ जिल्हे व त्यांमधील वार्षिक उलाढाल ४० लाखांपेक्षा जास्त असणाऱ्या सोन्याच्या ज्वेलर्सचा समावेश असेल.
हॉलमार्किंग (Hallmarking) म्हणजे काय?
- हॉलमार्किंग म्हणजे एखाद्या दागिन्यांमध्ये असणाऱ्या मौल्यवान धातूंच्या प्रमाणाची अधिकृत नोंद
- ती संबंधित मौल्यवान दागिने/कलाकृतीच्या शुद्धतेची हमी असल्यासारखी असते.
- ब्यूरो ऑफ इंडियन स्टँडर्ड्स (BIS) भारतामध्ये सोने व चांदीसाठी हॉलमार्किंग योजना चालविते.
वरील योजनेत खालील धातू समाविष्ट आहेत-
- सोन्याचे दागिने व कलाकृती (Jewellery & Artefacts)
- चांदीचे दागिने व कलाकृती
यामधून खालील गोष्टी वगळण्यात आल्या आहेत-
- भारताच्या व्यापारी धोरणानुसार दागिन्यांची आयात-निर्यात, आंतरराष्ट्रीय प्रदर्शनासाठीचे दागिने, सरकारमान्य B२B देशांतर्गत प्रदर्शनासाठीचे दागिने
- घड्याळे, फाउंटन पेन आणि कुंदन, पोलकी, जडाऊ सारखे विशेष प्रकारचे दागिने
बंधनकारक हॉलमार्किंग गरजेची का?
- भारत जगातील सर्वात मोठा सोन्याचा ग्राहक आहे. परंतु पुरेशी हॉलमार्किंग केंद्रे उपलब्ध नसल्याने केवळ ३०% भारतीय सोने हॉलमार्क केलेले आहे.
- हॉलमार्किंगमुळे जनतेचे कमी कॅरेटेजपासून संरक्षण होईल. व दागिने खरेदी करताना ग्राहकांची फसवणूक होणार नाही.
- तसेच यामुळे पारदर्शकता येऊन ग्राहकांना गुणवत्तेचे आश्वासन मिळेल.