विधानसभा निवडणूक

विधानसभा निवडणूक

चार राज्य आणि एक केंद्रशासित प्रदेशाच्या विधानसभा निवडणुकांचा निकाल

• पश्चिम बंगाल, तमिळनाडू, केरळ, आसाम या चार राज्यांत आणि पुदुच्चेरी या केंद्रशासित प्रदेशात माजी मुख्य निवडणुक आयुक्‍त सुनिल अरोरा यांनी २६ फेब्रुवारी २०२१ रोजी विधानसभा निवडणुकांची घोषणा केली.
• वरील सर्व विधानसभा निवडणुकांचा निकाल २ मे २०२१ रोजी जाहीर करण्यात आला.

अ) १५ वी आसाम विधानसभा निवडणूक, २०२१

• कालावधी : २७ मार्च ते ६ एप्रिल २०२१
• निवडणूक टप्पे : ३
• नोंदणीकृत मतदार : २,३३,७४,०८७
• एकूण मतदान : ८२.०४%

एकूण जागा : १२६ (बहुमत – ६४)

पक्षनिहाय जिंकलेल्या जागा :

• सत्ताधारी भाजप महाआघाडी : ७५ जागा, यात भाजपा, आसाम गण परिषद, युपीपीएल समावेश होतो.
• महाजोत – ५० जागा
• अपक्ष – १ जागा
• आसाममध्ये पहिल्यांदाच सलग दुसऱ्या वेळी बिगर – काँग्रेसी सरकार

सर्बानंद सोनोवाल :

• जन्म – ३१ ऑक्टोबर १९६२
• आसामचे १४ वे मुख्यमंत्री (२०१६ ते २०२१)
• सोनोवाल हे चौदाव्या व सोळाव्या लोकसभेचे सदस्य होते.
• माजी युवक कल्याण व क्रीडामंत्री
• १९९२ ते १९९९ या कालावधीत ऑल इंडिया स्टुडंटस युनियन (आसू) या संघटनेचे अध्यक्ष

ब) १५ वी केरळ विधानसभा निवडणूक, २०२१

• कालावधी : ६ एप्रिल 
• निवडणूक टप्पे : १
• एकूण जागा : १४० (बहुमत – ७५)
• एकूण मतदान : ७४.५७%
• पक्षनिहाय जिंकलेल्या जागा

• डाव्या आघाडीने १४० पैकी ७९ जागा जिंकल्या होत्या, तर २९ जागांवर निर्णायक आघाडी आणि काँग्रेसप्रणित संयुक्‍त लोकशाही आघाडीने (युडीएफ) ३६ जागा जिंकल्या असून ९ जागांवर आघाडी घेतली होती.
• डाव्या आघाडीच्या सलग दुसऱ्या विजयामुळे कधी काँग्रेसप्रणित संयुक्‍त लोकशाही आघाडी (यूडीएफ), तर कधी एलडीएफ अशी सत्तांतराची गेल्या ४० वर्षांची परंपरा खंडित झाली आहे.

पि. विजयन :

• जन्म : २४ मे १९४५
• विद्यार्थी संघटनेच्या माध्यमातून सक्रिय राजकारणात प्रवेश
• १९९८ मध्ये मार्क्सवादी कम्युनिस्ट पक्षाचे केरळ राज्य सरचिटणीस
• २०१६ निवडणुकीनंतर ते मुख्यमंत्रीपदी विराजमान झाले.
• आरोग्य यंत्रणांना सक्षम करून कोरोना साथीचे यशस्वी व्यवस्थापन, सामाजिक सुरक्षा वेतन योजनेतील निधीचे तत्पर वितरण

क) १६ वी तमिळनाडू विधानसभा निवडणूक २०२१

• कालावधी : ६ एप्रिल
• निवडणूक टप्पे : १
• एकूण जागा : २३४ (बहुमत – ११८)
• एकूण मतदान : ७२.८१%
• पक्षनिहाय जिंकलेल्या जागा :

• द्रमुकचे करुणानिधी आणि अण्णाद्रमुकच्या जयललिता या नेत्यांच्या निधनानंतर झालेली महत्वपूर्ण निवडणूक.
• अण्णाद्रमुकच्या पराभवामुळे तब्बल दहा वर्षांनंतर तमिळनाडूत सत्तापालट होऊन स्टॅलिन यांच्या नेतृत्वाखाली द्रमुकची सत्ता
• भाजपने अण्णा द्रमुक तर काँग्रेसने द्रमुकबरोबर आघाडी केली होती.
• चित्रपट अभिनेते कमल हसन यांनी स्थापन केलेल्या मक्कल निधी मयम पक्षाचाही पराभव.

एम. के. स्टॅलिन :

• जन्म : १ मार्च १९५३
• ६८ वर्षीय स्टॅलिन यांनी उपमुख्यमंत्री, चेन्नईचे महापौरपद आणि करुणानिधी
• सरकारमध्ये ग्रामविकास व स्थानिक प्रशासकीय खाती त्यांनी भूषविली होती.
• व्यक्‍तीनिहाय तमिळनाडूचे १२ वे मुख्यमंत्री

ड) १७ वी पश्चिम बंगाल विधानसभा निवडणूक, २०२१

• कालावधी : २७ मार्च ते २९ एप्रिल २०२१
• निवडणूक टप्पे : ८
• एकूण जागा : २९४ (बहुमत – १४८)
• एकूण मतदान : ८१.८७%
• पक्षनिहाय जिंकलेल्या जागा :

• राज्यात विजय मिळवून ममता बॅनर्जीकडे सलग तिसऱ्यांदा राज्याची सत्ता आली आहे.
• या निवडणुकांत प्रमुख विरोधी पक्ष म्हणून डावे पक्ष आणि काँग्रेसच्याऐवजी भाजपने मुख्य भूमिका बजावली आहे.

ममता बॅनर्जी

• जन्म : ५ जानेवारी १९५५
• पक्ष : अखिल भारतीय तृणमूल काँग्रेस
• पश्चिम बंगालच्या तिसऱ्यांदा मुख्यमंत्री
• कन्याश्री, स्वास्थ्य साथी हेल्थ कार्ड आणि रुपश्री यांसारख्या कल्याणकारी योजना, बंगालची लेक म्हणून प्रचार, अल्पसंख्यांकांची मते या सर्व गोष्टींचा निवडणुकीत फायदा
• १९९८ मध्ये तृणमूल काँग्रेस या पक्षाची स्थापना
• पुस्तके : माय अनफरगटेबल मेमोरिज, स्ट्रगल फॉर एक्सिस्टन्स, स्लॉटर ऑफ डेमोक्रेसी

इ) १५ वी पुद्दुचेरी विधानसभा निवडणूक, २०२१

• कालावधी : ६ एप्रिल २०२१
• निवडणूक टप्पे : १
• एकूण जागा : ३० (बहुमत – १६)
• एकूण मतदान : ८१.८८%
• पक्षनिहाय जिंकलेल्या जागा :

• माजी मुख्यमंत्री एन. रंगस्वामी यांनी स्थापन केलेल्या अखिल भारतीय एन. रंगास्वामी काँग्रेस पक्षाने पुद्दुचेरी या केंद्रशासित प्रदेशातील विधानसभा निवडणूकीत भाजपशी युती करून आघाडी घेतली आहे.

एन. रंगास्वामी 

• जन्म : ४ ऑगस्ट १९५०
• दुचाकीवरून फिरणारे किंवा लोकांना सहज उपलब्ध होणारे लोकांचे मुख्यमंत्री म्हणून ओळख.
• २००१ ते २००८ या काळात काँग्रेस पक्षातून मुख्यमंत्री.
• २००८ मध्ये मुख्यमंत्री पदावरून दूर केल्यामुळे स्वत:चा स्वतंत्र पक्ष एआयएनआरसीची स्थापना.
• या पक्षातून २०११ ते २०१६ यांनी आता पुन्हा २०२१ मध्ये पुद्दुचेरीचे ११ वे मुख्यमंत्री म्हणून निवड

पंढरपूर विधानसभा पोटनिवडणूक

• पंढरपूर – मंगळवेढा विधानसभा मतदार संघात सलग तीन वेळा निवडून आलेल्या भारत भालके यांच्या अकाली निधनामुळे पोटनिवडणूक घेण्यात आली.
• या पोटनिवडणुकीत ५२४ मतदान केंद्रांवर सरासरी ६६.१५ टक्के मतदान झाले.
• संपूर्ण मंगळवेढा तालुका आणि पंढरपूर शहर आणि याच तालुक्यातील २२ गावे मिळून हा मतदारसंघ बनतो.
• या निवडणुकीचाही निकाल २ मे २०२१ या दिवशी जाहीर करण्यात आला.
• महाविकास आघाडीचे भारत भालके यांचे पुत्र भगीरथ भालके तर भाजपचे समाधान अवताडे यांत चुरशीची लढत
• समाधान अवताडे यांच्या विजयाने भाजप चिन्हावरील उमेदवार येथून प्रथमच विजयी झाला आहे.

परिक्षाभिमुख माहिती :

• राज्यघटनेच्या भाग ६, प्रकरण – ३ व कलम १६८ ते २१२ मध्ये राज्य विधीमंडळाबाबत तरतुदी नमूद केल्या आहेत.
• देशात, बिहार, कर्नाटक, महाराष्ट्र, उत्तरप्रदेश, आंध्रप्रदेश आणि तेलंगणा या सहा राज्यांत द्विगृही विधीमंडळ आहे.

विधानसभा :

• राज्य विधीमंडळाचे कनिष्ठ सभागृह असून याचा कार्यकाळ ५ वर्षांचा असतो.

सदस्यत्वासाठी पात्रता :

अ) ती व्यक्‍ती भारताचा नागरिक असावी.

ब) वयाची २५ वर्षे पूर्ण केलेली असावीत.

क) त्याचे नाव राज्यातील कोणत्यातरी मतदार संघांच्या मतदार यादीत नमूद असावे

रचना :

•  राज्याच्या लोकसंख्येनुसार कमीत कमी ६० व जास्तीत जास्त ५०० सभासद

अपवाद :

• संसद व राज्य विधीमंडळाच्या निवडणुकांची जबाबदारी घटनेतील कलम ३२४ नुसार राष्ट्रीय निवडणूक आयोगाकडे देण्यात आली आहे.
• सुशील चंद्र हे भारताचे २४ वे मुख्य निवडणूक आयुक्‍त.